फोंडा (गोवा) – मूळ संभाजीनगर येथील आणि सध्या फोंडा, गोवा येथे वास्तव्यास असलेले सनातनचे साधक श्री. सत्यनारायण तिवारी (वय ७४ वर्षे) हे २३ एप्रिल २०२३ या दिवशी व्यष्टी संतपदी विराजमान झाले. त्यांच्या रूपाने सनातनच्या संतांच्या मांदियाळीत १२४ वे संतरत्न विराजमान झाले. सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. जयंत आठवले यांच्या एक आध्यात्मिक उत्तराधिकारी श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा नीलेश सिंगबाळ यांनी त्यांच्या घरी अनौपचारिक भेट देऊन श्री. तिवारी यांच्याशी संवाद साधला. त्यांच्याशी साधलेल्या सहज संवादातून त्यांच्या आंतरिक साधनेचे रहस्य जाणून घेतले आणि त्याद्वारे त्यांचे संतपद घोषित केले.
पू. सत्यनारायण तिवारी हे गेल्या २ वर्षांपासून तीव्र शारीरिक त्रासांमुळे रुग्णाईत असल्यामुळे त्यांना सतत झोपून रहावे लागते, तसेच त्यांना मेंदूच्या आजारामुळे विस्मृतीही होते. अशा स्थितीतही त्यांनी आंतरिक साधनेच्या बळावर सनातन संस्थेचे संस्थापक सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. जयंत आठवले यांच्या कृपेने संतपद गाठले. फोंडा येथील त्यांच्या निवासस्थानी हा संतसन्मान सोहळा पार पडला. या वेळी सनातनचे ६८ टक्के आध्यात्मिक पातळीचे साधक आधुनिक पशूवैद्य अजय जोशी यांनी पू. तिवारीकाकांचा पुष्पहार घालून, तर श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा नीलेश सिंगबाळ यांनी भेटवस्तू देऊन सन्मान केला. या वेळी पू. तिवारीकाकांच्या पत्नी सौ. सविता तिवारी, कन्या होमिओपॅथी वैद्या (सुश्री (कु.)) आरती तिवारी आणि सनातनचे साधक उपस्थित होते. अकोला येथून पू. तिवारीकाकांच्या कनिष्ठ कन्या सौ. रासेश्वरी (भारती) लक्र्स यांनी भ्रमणभाषद्वारे या सोहळ्याचा लाभ घेतला.
निरपेक्षता, त्यागी वृत्ती आणि ईश्वराप्रती कृतज्ञताभाव असलेले फोंडा (गोवा) येथील श्री. सत्यनारायण रामअवतार तिवारी सनातनच्या १२४ व्या संतपदी विराजमान !
‘मूळचे संभाजीनगर येथील आणि आता गोव्यात वास्तव्यास असलेले श्री. सत्यनारायण रामअवतार तिवारी (वय ७४ वर्षे) पूर्वी सर्वसामान्य नागरिकाप्रमाणे नोकरी करून जीवन जगत होते. लहानपणी पुष्कळ कष्ट भोगल्याने त्यांना नेहमी ‘समाजासाठी काहीतरी कार्य करावे’, असे वाटायचे; पण त्यांना समाजकार्य किंवा राजकारण इत्यादींमध्ये बरेच कटू अनुभव आले, तरीही त्यांनी स्वतःमधील प्रामाणिकपणा आणि नैतिकता सोडली नाही.
राजकारणात कटू अनुभव आल्यानंतर ते साधनेकडे वळले. त्यांनी सनातन संस्थेच्या मार्गदर्शनानुसार साधना चालू केल्यानंतर त्यांच्या विचारांत पालट झाला. आता त्यांना ‘सर्वकाही देवाच्या हातात आहे आणि जे होते, ते चांगल्यासाठीच !’, असे वाटून देवाप्रती कृतज्ञता वाटते.
एकदा माझी त्यांच्याशी भेट झाली. त्या वेळी त्यांना पाहून मला पुष्कळ आनंद झाला. त्यांना मेंदूचा आजार झाला असल्यामुळे त्यांना विस्मृती होते. ते मागील २ वर्षांपासून रुग्णाईत असून त्यांची शारीरिक स्थितीही बिकट आहे. त्यांचे सर्व जागेवरच करावे लागते. त्यांना अधिक वेळ बसता येत नाही आणि सुस्पष्टपणे बोलता येत नाही, तरीही त्यांनी माझ्याशी सहजतेने संवाद साधला. तो ऐकून ‘त्यांची शारीरिक स्थिती बिकट आहे’, असे कुणालाही वाटणार नाही. ते त्यांच्या पत्नीकडे (सौ. सविता तिवारी (वय ७२ वर्षे) यांच्याकडे) पत्नी म्हणून न पहाता ‘आई’ (म्हणजे शक्तीस्वरूप देवी) म्हणून पहातात. ते पत्नीला म्हणतात, ‘‘तुझ्यामुळे मला शक्ती मिळते.’’ ते पत्नीशी बोलतांना एखाद्या लहान मुलाप्रमाणे भासतात. त्यांची मनाची स्थिती शांत आणि समाधानी झाली आहे. ते सतत कृतज्ञताभावात रहातात. साधनेमुळे त्यांचे देवाशी असलेले अनुसंधान वाढल्याने त्यांच्यामध्ये ‘निरपेक्षता, व्यापकता, कर्तेपणा नसणे, त्यागी वृत्ती, मृत्यूची भीती नसणे’, असे अनेक गुण वाढले आहेत. ‘देह प्रारब्धावरी सोडा, चित्त चैतन्यासी जोडा ।’, ही प.पू. भक्तराज महाराज यांची भजनपंक्ती ते आचरणात आणत आहेत.
तिवारीकाका यांच्या पत्नी सौ. सविता तिवारी (वय ७२ वर्षे) आणि त्यांची मुलगी होमिओपॅथी वैद्या सुश्री (कु.) आरती सनातनच्या माध्यमातून साधना करत आहेत.
‘आजारपणात आनंदी आणि विरक्त जीवन कसे जगावे ?’, याचा आदर्श सर्वांसमोर ठेवणार्या श्री. सत्यनारायण तिवारीकाका यांची आध्यात्मिक उन्नती जलद गतीने होत आहे. वर्ष २०१९ मध्ये त्यांनी ६१ टक्के आध्यात्मिक पातळी गाठली. ‘निरागसता, देवाशी अखंड अनुसंधान आणि कृतज्ञताभाव’ इत्यादी अनेक गुणांमुळे आजच्या शुभदिनी त्यांनी ७१ टक्के आध्यात्मिक गाठली आहे अन् ते ‘व्यष्टी’ संत म्हणून सनातनच्या १२४ व्या संतपदावर विराजमान झाले आहेत.
‘पू. सत्यनारायण रामअवतार तिवारी यांची पुढील आध्यात्मिक प्रगती अशीच जलद गतीने होईल’, याची मला निश्चिती आहे.’
– सच्चिदानंद परब्रह्म डॉ. आठवले (२३.४.२०२३)
भाव, चैतन्य आणि आनंद यांची अनुभूती देणारा सनातनचे १२४ वे संत पू. सत्यनारायण तिवारी (वय ७४ वर्षे) यांचा संत सन्मान सोहळा !
श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा सिंगबाळ यांनी पू. तिवारीकाका यांच्याशी साधलेल्या या संवादातून उलगडलेले पू. तिवारीकाका यांचे उच्च विचार, श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा सिंगबाळ यांना पू. तिवारीकाका यांच्याविषयी जाणवलेली सूत्रे येथे दिली आहेत.
१. संतपद घोषित होण्यापूर्वी श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा सिंगबाळ यांनी श्री. सत्यनारायण तिवारी यांच्याशी साधलेल्या सहज संवादातून उलगडलेले श्री. तिवारी यांचे उच्च विचार !
अ. श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा नीलेश सिंगबाळ यांनी पू. तिवारीकाका यांच्याशी अनौपचारिक बोलतांना त्यांच्या प्रकृतीविषयी विचारले. तेव्हा ते म्हणाले, ‘‘मी मुळीच रुग्णाईत नाही. मी पुष्कळ चांगला आहे. माझी प्रकृतीही पुष्कळ चांगली आहे.’’
आ. पू. तिवारीकाका म्हणाले, ‘‘मी गुरुदेवांना (परात्पर गुरु डॉ. आठवले यांना) भेटलो. तेव्हा मला वाटले, ‘मला भगवंत भेटला.’ गुरुदेव साक्षात् भगवंतच आहेत ! मला ते प्रत्येक ठिकाणीच दिसतात.’’
इ. श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा सिंगबाळ यांनी पू. काकांना विचारले, ‘‘मृत्यूविषयी तुमचे काय विचार आहेत ?’’ त्यावर पू. काका म्हणाले, ‘‘मृत्यूविषयी मला एकच सांगायचे आहे, ‘आजचे जीवन चांगले घालवा. आनंदात (हसत) रहा. वर्तमानस्थितीत राहून जीवनाचा आनंद घ्यायला हवा.’ ‘माझा मृत्यू झाल्यानंतर माझ्या कुटुंबियांचे पुढे कसे होणार ?’, असे कुठलेही विचार माझ्या मनात येत नाहीत. मी त्यांची काळजी कशाला करायची ? जे होईल, ते होईल.’’
२. संतपद घोषित केल्यानंतर पू. सत्यनारायण तिवारी यांनी व्यक्त केलेले मनोगत !
अ. ही सर्वकाही भगवंताची मोठीच कृपा आहे. धन्यवाद ! धन्यवाद भगवंता ! माझ्या जीवनाची नाव पैलतिरी लावलीस भगवंता ! भगवंता, मी धन्य झालो आहे !
आ. आधुनिक पशूवैद्य श्री. अजय जोशीकाका (आध्यात्मिक पातळी ६८ टक्के) यांनी पू. तिवारीकाकांचा हार घालून त्यांचा सन्मान केला. तेव्हा पू. तिवारीकाका म्हणाले, ‘‘मी पापी आहे. महापापी आहे. मला तुम्ही हार का घालत आहात ?’
क्षणचित्रे
१. संतपद घोषित झाल्यानंतरही पू. तिवारीकाकांमध्ये पुष्कळ स्थिरता जाणवत होती. ते तेव्हाही भगवंताला पुढील प्रगतीसाठी प्रार्थनाच करत होते. त्यांची ही स्थिती पाहून उपस्थित साधकांची पुष्कळ भावजागृती झाली.
२. पू. काकांची शारीरीक स्थिती चांगली नसल्याने ते १० मिनिटांपेक्षा अधिक वेळ बसू शकत नाहीत. त्यांना झोपूनच रहावे लागते. सोहळ्याच्या दिवशीही त्यांची शारीरीक स्थिती बरी नव्हती; परंतु तरीही ते श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा सिंगबाळ यांच्याशी बोलत जवळजवळ १ घंटा बसले होते. त्या वेळी ‘जिवाच्या चैतन्यामध्ये वृद्धी झाल्यावर ते चैतन्यच शरिराला कार्यरत ठेवते आणि बळ देते’, असे लक्षात आले. (२३.४.२०२३)
पू. सत्यनारायण तिवारी यांनी साधकांना साधनेविषयी दिलेला संदेश !
भगवंताचे स्मरण करा. भगवंताचा नामजप करा. आनंदाने रहा आणि आनंदाने जगा.
३. प.पू. भक्तराज महाराज यांचे ‘देह प्रारब्धावरी सोडा, चित्त चैतन्यासी जोडा ।’, हे वचन आचरणात आणणारे पू. तिवारीकाका !
‘पू. तिवारीकाका गेल्या २ वर्षांपासून तीव्र शारीरिक त्रासांमुळे रुग्णाईत आहेत. त्यांना सतत झोपून रहावे लागते, तसेच त्यांना मेंदूच्या आजारामुळे विस्मृतीही होते. त्यांची अशी स्थिती असूनही ते म्हणतात, ‘‘मी पुष्कळ चांगला आहे.’’ यातूनच त्यांची उच्च आध्यात्मिक स्थिती लक्षात येते. प.पू. भक्तराज महाराज यांचे वचन आहे, ‘देह प्रारब्धावर सोडा, चित्त चैतन्यासी जोडा ।’ पू. काकांचे जीवन असेच आहे. पू. काका सतत देवाच्या अनुसंधानात असल्याने ते त्यांचे तीव्र प्रारब्ध आनंदाने भोगत आहेत. पू. काकांच्या उदाहरणातून साधना करण्याचे महत्त्व आपल्या लक्षात येते.
४. पू. काकांचे सर्व विचार भगवंताशी जोडलेले आहेत. त्यांची शारीरिक स्थिती खालावत चालली आहे; मात्र त्यांचे मन अखंड देवाच्या अनुसंधानात आहे.
५. पू. तिवारी काकांची अंतर्मुख स्थिती !
पू. काकांना कुणाचा सत्संग मिळाला, त्यांना कुणाचे मार्गदर्शन मिळाले, कुणी त्यांच्या साधनेचा आढावा घेतला, असे झाले नाही; तरीही ते अंतर्मुख आहेत. पूर्वी ते चिडचिड करत असत. त्यांना राग येत असे. असे आपल्याला दिसत असे; पण ‘त्यांची अंतर्मनाची साधना होत होती’, हे आता आपल्या लक्षात आले. केवळ गुरुदेवच प्रत्येक जिवाला ओळखू शकतात. गुरुदेवच प्रत्येक जिवाच्या आंतरिक साधनेची स्थिती जाणतात. त्यामुळे पू. काका साधकांच्या संपर्कात नसले, तरीही अंतर्यामी श्री गुरूंनी त्यांची आंतरिक साधना ओळखून त्यांना संतत्व प्रदान केले.
६. अवलिया संत असल्याप्रमाणे वाटणे
जेव्हा मी पू. काकांना पाहिले, तेव्हा त्यांचे एकूणच वागणे पाहून ते अवलिया संत असल्याप्रमाणे वाटत होते. त्यांना पाहून मला प.पू. भालचंद्र महाराज, शेगावचे श्री गजानन महाराज यांच्यासारख्या संतांचेही स्मरण झाले.
७. त्यांच्या कृतींमागे भावार्थ असल्याचे जाणवणे
संत सन्मान झाल्यानंतर पू. काका काही वेळ हातवारे करत होते. तेव्हा ‘त्यांची ती कृती सहज नसून त्यामागे काहीतरी भावार्थ आहे’, असे मला जाणवत होते.
८. पू. तिवारी काकांची छायाचित्रे पाहून जाणवलेली सूत्रे आणि आलेल्या अनुभूती
८ अ. वर्ष २०१९ मधील पू. काकांचे छायाचित्र पाहून जाणवलेली सूत्रे आणि आलेल्या अनुभूती
१. मी पू. काकांचे वर्ष २०१९ मधील छायाचित्र पाहिले. तेव्हा त्यांची आध्यात्मिक पातळी ६१ टक्के झाल्याचे घोषित करण्यात आले होते. त्यांच्या छायाचित्राकडे पाहून ‘ते भावावस्थेत आहेत’, असे मला जाणवत होते.
२. त्या छायाचित्रातील त्यांच्या डोळ्यांकडे पाहून मला वेगळेच जाणवत होते.
३. त्यांच्याकडे पाहून ‘ते बालकभावात आहेत’, असे मला वाटले.
४. त्यांचे छायाचित्र पाहून माझी भावजागृती झाली.
५. त्यांच्या छायाचित्रातून ‘त्यांच्या मनाची निर्मळता आणि त्यांच्यातील अल्प अहं’, यांची मला जाणीव झाली.
८ आ. वर्ष २०२३ मधील पू. तिवारीकाकांचे छायाचित्र पाहून जाणवलेली सूत्रे आणि आलेल्या अनुभूती
८ आ १. ‘पू. काकांची रामकृष्ण परमहंस यांच्याप्रमाणे भावस्थिती आहे’, असे जाणवणे
पू. काकांचे वर्ष २०२३ मधील छायाचित्र पहाण्याचा विचार माझ्या मनात आला. त्याच वेळी मला जाणवले, ‘पू. काकांची रामकृष्ण परमहंस यांच्याप्रमाणे भावस्थिती आहे.’ तेव्हा मला रामकृष्ण परमहंस यांचे स्मरण झाले. ‘रामकृष्ण परमहंस त्यांच्या पत्नीत देवीचे रूप पहात असत. त्याचप्रमाणे ‘पू. काकांना स्वतःची पत्नी शक्तीस्वरूपा आहे’, असे वाटते’, हे आताच्या संवादातून समजले. ‘पू. काका काही मासांपासून ‘परमहंस, परमहंस’ असे म्हणत आहेत. हेही आताच समजले’, यावरून ‘पू. काकांचा विषय आल्यावर मला रामकृष्ण परमहंस यांचे स्मरण का झाले ?’, याचा उलगडा झाला.
८ आ २. त्यांची दृष्टी शून्यात आहे असे जाणवणे
पू. काकांचे छायाचित्र पहातांना माझे लक्ष सर्वप्रथम त्यांच्या डोळ्यांकडे गेले. ‘त्यांची दृष्टी शून्यात आहे’, असे मला जाणवले. त्यांच्या डोळ्यांकडे पाहून मीही शून्यावस्था अनुभवली आणि माझे ध्यान लागल्यासारखे झाले.’
– श्रीसत्शक्ति (सौ.) बिंदा नीलेश सिंगबाळ (२३.४.२०२३)