कुंडी कशी भरावी ?

सनातनची ‘घरोघरी लागवड’ मोहीम

‘कुंडी भरण्यापूर्वी तिच्या तळाशी अतिरिक्तचे पाणी बाहेर जाण्यासाठी छिद्र असल्याची निश्चिती करावी. जुने डबे, प्लास्टिकचे टब यांमध्ये लागवड करतांना त्यांच्याही तळांशी साधारण वाटाण्याच्या आकाराएवढी १ – २ छिद्रे करून घ्यावीत. प्रत्येक छिद्रावर एखादा मातीच्या फुटलेल्या कुंडीचा किंवा कौलाचा तुकडा ठेवावा. यानंतर तळाशी सुमारे १ इंच जाडीचा नारळाच्या शेंड्यांचा थर पसरावा आणि त्यावर पालापाचोळा दाबून भरावा. पिशवीत असलेले रोप कुंडीत लावायचे असेल, तर रोपाची पिशवी ब्लेडच्या साहाय्याने कापून टाकावी. प्लास्टिक पूर्णपणे काढून टाकावे आणि आतील मातीच्या गोळ्यासहित रोप कुंडीत ठेवावे. हा मातीचा गोळा पूर्णपणे कुंडीच्या आत रहायला हवा. आता याच्या बाजूने पुन्हा पालापाचोळा दाबून भरावा. सर्वांत वर १ इंचाचा स्वयंपाकघरातील ओल्या कचर्‍याचा थर दिला, तरी चालतो; परंतु ओल्या कचर्‍याचा थर १ इंचापेक्षा जास्त नसावा. शेवटी त्यावर १० पट पाणी मिसळून पातळ केलेले जीवामृत घालावे. पातळ केलेले जीवामृत एका कुंडीला साधारण १०० मिलि, म्हणजे पाऊण वाटी या प्रमाणात घालावे. अशा पद्धतीने कुंडी भरली की, कुंडीत हवा खेळती रहाते. मातीने भरलेल्या कुंडीपेक्षा ही वजनाने पुष्कळ हलकी होते. काही दिवसांनी पालापाचोळा खाली बसला की, कुंडीत वरून पुन्हा पालापाचोळ्याचा थर घालावा. अशा प्रकारे भरलेल्या कुंडीमध्ये पुष्कळ पाऊस असतांनाही पाणी साचून रहात नाही आणि झाडाचे आरोग्य टिकून रहाते.