बळी
बळी शब्दाचे अर्थ, क्षुद्रदेवतांना बळी देण्यामागील उद्देश आणि त्यामागील दृष्टीकोन याविषयीचे विवेचन लेखात दिले आहे.
देवीची शक्तीपिठे
महाराष्ट्र भूमीत वसलेली देवीची तीन शक्तीपिठे आणि एक अर्धपीठ हे संपूर्ण भारताच्या आध्यात्मिक शक्तीचे कशा प्रकारे नियंत्रण करत आहेत, याविषयीचे ज्ञान या लेखातून जाणून घेऊया.
‘देवीचा गोंधळ घालणे’ या कृतीमागील शास्त्र
देवीचा गोंधळ घालण्याची प्रथा महाराष्ट्रातील काही ठिकाणी कुलाचाराचा एक भाग म्हणून आहे. गोंधळ घालण्याचा उद्देश जाणून घेऊया.
शक्ती
‘शक्ती’ या ग्रंथात शक्तींची निर्मिती आणि प्रकार, शिव अन् शक्ती यांच्या उपासनेतील फरक इत्यादींविषयी शास्त्रीय माहिती दिली आहे.
देवीपूजनाशी संबंधित कृतींचे शास्त्र
सर्व देवीरूपांच्या पूजनाशी संबंधित सर्वसाधारण कृती या सारख्याच आहेत. प्रस्तूत लघुग्रंथात अशा कृतींचे, तसेच सण, उत्सव इत्यादींच्या प्रसंगी केल्या जाणार्‍या देवीपूजनाशी संबंधित विशिष्ट कृतींचे शास्त्र दिले आहे.
श्राद्ध कोणी करावे आणि कोणी करू नये ?
श्राद्ध नेमके कोणी करावे, याविषयीची माहिती या लेखातून जाणून घेऊया. मुलगा नसल्यास त्यापुढचे अनेक पर्याय धर्मशास्त्राने सांगून ठेवले आहेत.
श्राद्ध करण्यात अडचणी आल्यास त्या दूर करण्याचे मार्ग
हिंदु धर्मात ‘श्राद्धविधी अमुक एका कारणामुळे करू शकत नाही’, असे म्हणायला कोणालाही संधी मिळणार नाही, इतके मार्ग सांगितले आहेत. यावरून प्रत्येकालाच श्राद्ध करणे किती आवश्यक आहे, हेही कळते.
तर्पण आणि पितृतर्पण
तर्पण म्हणजेच देव, ऋषी, पितर आणि मनुष्य यांना जल अर्पण करणे होय. पितरांना तर्पण
करण्याची पद्धत तसेच तीलतर्पण यांचे महत्त्व काय आहे, याविषयाची माहिती या लेखातून जाणून घेऊया.
म्हणे, काकस्पर्श ही ‘अंधश्रद्धा’च !
व्यक्तीच्या निधनानंतर तिचे श्राद्ध करणे, हे हिंदूंच्या धर्मशास्त्रात सांगितले आहे. हे धार्मिक विधी युगानुयुगे लाखो वर्षे चालू आहेत आणि ते हिंदू आचरणात आणत आहेत.
श्राद्धातील कृतींमागील शास्त्र
हिंदु धर्माने सांगितलेल्या ईश्वरप्राप्तीच्या मूलभूत सिद्धांतांपैकी एक म्हणजे ‘देवऋण, ऋषीऋण, पितृऋण आणि समाजऋण ही चार ऋणे फेडणे’ होय.