गंगामाहात्म्य(आध्यात्मिक वैशिष्ट्ये आणि उपासना यांसह)
या ग्रंथात गंगा नदीची अदि्वतीय वैशिष्ट्ये, गंगा नदीचे काठ, गंगोपासकाने करावयाच्या व्यष्टी आणि समष्टी साधना यांविषयी माहिती विशद केली आहे.
या ग्रंथात गंगा नदीची अदि्वतीय वैशिष्ट्ये, गंगा नदीचे काठ, गंगोपासकाने करावयाच्या व्यष्टी आणि समष्टी साधना यांविषयी माहिती विशद केली आहे.
‘कुंभमेळ्याचे महत्त्व आणि पावित्र्यरक्षण’ या ग्रंथात कुंभमेळ्याचे माहात्म्य, कुंभक्षेत्री करावयाचे आचरण आणि कुंभमेळ्याचे मूळ प्रयोजन यांविषयी विवेचन केले आहे.
प्रत्येक मासातील शुद्ध आणि वद्य त्रयोदशीला सूर्य मावळण्यापूर्वीच्या तीन घटकांच्या काळाला ‘प्रदोष’, असे म्हणतात.अनेक जन्म भावपूर्णरित्या प्रदोष व्रत केल्यामुळे प्रारब्ध संपून संचितही नष्ट होऊ लागते.
साधना करत असतांना विविध अडचणींवर मात कशी करावी, साधनेतील दृष्टीकोन, साधनेत येणारे व्यावहारिक अडथळ्यांवर मात कशी करावी इत्यादींविषयीची प्रायोगिक स्तरांवरील प्रश्नांची उत्तरे पाहूया.
भयंकर दोष निर्माण करणार्या आजच्या शिक्षणपद्धतीच्या तुलनेत मनुष्याचे चारित्र्य घडवणारे शिक्षण देणे का आवश्यक आहे याविषयी स्वामी विवेकानंद यांचे अमूल्य विचार पाहूया.
‘नाम’ हा साधनेचा पाया आहे. ३३ कोटी देवतांपैकी कोणाचा जप करावा, नामजपातील अडथळे, अपसमज इत्यादींविषयी असणारी प्रायोगिक प्रश्नोत्तरे यांत दिली आहेत.
कर्मकांड हा साधनेतील प्राथमिक परंतु अविभाज्य असा भाग आहे. कर्मकांडात पाळावयाचे विविध नियम, आचरण कसे असावे याविषयी बहुतेकांना माहिती असते; परंतु त्यामागील कारण अन् शास्त्र यांविषयी आपण अनभिज्ञ असतो. प्रत्येक कृतीमागील शास्त्र लक्षात आल्यास देवावरील श्रद्धा वाढण्यास साहाय्य होते.
‘आत्मा’, ‘मुक्ती’, ‘मोक्ष’, ‘वेद’, ‘प्रारब्ध’, ‘देवता’ इत्यादि विषयीच्या शंकांचे निरसन यात करण्यात आले आहे.
विश्वातील सर्वांत मोठा धार्मिक मेळा असणार्या आणि १२ वर्षांतून एकदा येणार्या महाकुंभमेळ्याला ५ कोटी श्रद्धाळू गंगेच्या तीरावर येतात.
सध्याच्या काळात कुंभमेळा हा विश्वातील सर्वांत मोठा मेळा आहे. वैदिक काळापासून ‘त्रिवेणी संगम’ हे हिंदूंचे पवित्र तीर्थक्षेत्र आहे.