बिंदूदाबन उपायाविषयी व्यावहारिक सूचना

या लेखात बिंदूदाबन उपायाविषयीच्या महत्त्वपूर्ण अशा काही सोप्या कृती दिल्या आहेत.

१. बिंदूदाबन उपायातील दैनंदिन कृती

स्वतः करता येणाऱ्या आणि स्वास्थ्य टिकवण्याच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण अशा काही सोप्या कृती पुढे दिल्या आहेत.

• तोंड बंद ठेवून दात आणि ओठ यांच्या मधल्या भागावर जीभ फिरवून तो स्वच्छ करण्याचा प्रयत्न करावा. ही क्रिया १ – २ मिनिटे करावी.
• तोंड बंद ठेवून ३० ते ४० वेळा दात एकमेकांवर आपटावेत.
• दोन्ही तळहात २० ते ३० वेळा एकमेकांवर घासावेत आणि नंतर थोडा वेळ ते संपूर्ण चेहNयावर ठेवावेत. ही क्रिया २ – ३ वेळा करावी.
• दोन्ही डोळ्यांभोवती असलेल्या वर्तुळाकार हाडांच्या कडेवर १ – २ मिनिटे मालीश करावे.
• दोन्ही तळहात आणि तळपाय यांवरील बिंदूंवर प्रतिदिन दाब द्यावा.

२. बिंदूदाबन उपायाविषयी सर्वसाधारण सूचना

• उपाय करावयाच्या संबंधित बिंदूवर शक्यतो, अंगठा आणि तर्जनी (अंगठ्याजवळील बोट) या बोटांनी दाब द्यावा.
• दाब देतांना बिंदूवर सतत दाब न देता थांबून थांबून दाब द्यावा.
• बिंदूवर २ – ३ मिनिटे दाब द्यावा.
• दाब देतांना नेहमी दोन्ही हात आणि दोन्ही पाय यांवरील संबंधित बिंदूंवर द्यावा.
• दिवसातून २ – ३ वेळा वरील क्रिया करावी.

संदर्भ : सनातन प्रकाशित ग्रंथ ‘शारीरिक, मानसिक व आध्यात्मिक त्रासांच्या निवारणासाठी ‘बिंदूदाबन’