ഒരിക്കൽ ഒരു സത്പുരുഷനോട് ഒരു പാശ്ചാത്യൻ ചോദിച്ചു, ഭാരതത്തിന്‍റെ സവിശേഷത എറ്റവും ചുരുങ്ങിയ വാക്കുകളിൽ എങ്ങനെ വർണിക്കും?; ഗുരു-ശിഷ്യ പരന്പര എന്നതായിരുന്നു സത്പുരുഷന്‍റെ ഉത്തരം. ഗുരു-ശിഷ്യ ബന്ധം കേവലം ആധ്യാത്മിക തലത്തിലുള്ളതാണ്. അതിനാൽ ഗുരു-ശിഷ്യ പരന്പര ഭാരതത്തിന്‍റെ അമൂല്യമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകമാണ്.
ഗുരു മുമുക്ഷുവിന് (മോക്ഷം ആഗ്രഹിക്കുന്നവൻ) ആധ്യാത്മിക മാർഗനിർദേശം നൽകി ശിഷ്യൻ എന്ന നില വരെയും പിന്നീട് മോക്ഷം വരെയും എത്തിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഗുരു-ശിഷ്യ ബന്ധം ഏറ്റവും പവിത്രമായ ബന്ധമാകുന്നു.
ഗുരുർബ്രഹ്മാ ഗുരുർവിഷ്ണു ഗുരുർദേവോ മഹേശ്വരഃ
ഗുരുഃ സാക്ഷാത് പരബ്രഹ്മ തസ്മൈ ശ്രീഗുരവേ നമഃ.
അർഥം : ഗുരു ബ്രഹ്മാവും, വിഷ്ണുവും, ശിവനുമാണ്. ഗുരു സാക്ഷാത് പരബ്രഹ്മമാണ്. ആ ശ്രീഗുരുവിനെ ഞാൻ നമിക്കുന്നു.
1. ഈശ്വരപ്രാപ്തിക്കുള്ള മാർഗം കാണിച്ചു
കൊടുക്കുവാൻ ഗുരുവിന് മാത്രമേ സാധിക്കൂ !
1 A. മറ്റൊരു നാട്ടില്‍ താമസിക്കുന്ന ഒരു സുഹൃത്തിനെ കാണാൻ നാം പോയി എന്ന് വിചാരിക്കുക, പക്ഷേ അയാളുടെ വീട് എവിടെയാണെന്ന് കൃത്യമായി അറിയില്ല. നമുക്ക് വീടിനെക്കുറിച്ച് ആരോടെങ്കിലും ചോദിക്കേണ്ടി വരും. വീട് എവിടെയാണെന്ന് മനസ്സിലായി കഴിഞ്ഞാൽ എളുപ്പത്തിൽ അവിടെ എത്തിച്ചേരാൻ സാധിക്കും. അതുപോലെ ഗുരുവിന് മാത്രമേ നമുക്ക് ‘ഞാൻ’ അതായത് ‘ആത്മാവ്’ന്‍റെ മേൽവിലാസം പറഞ്ഞു തരാൻ കഴിയൂ !
1 B. നമ്മൾ ഒരു മരുഭൂമിയിൽ വഴിയറിയാതെ അലയുകയാണ്. ഒരു വഴികാട്ടിയെ കിട്ടിയില്ലെങ്കിൽ നമ്മൾ അവിടെ അലഞ്ഞ് ഒടുവിൽ തളർന്നു പോകും. അഥവാ നമുക്ക് ഭക്ഷണവും വെള്ളവും കിട്ടിയില്ലെങ്കിൽ മരിക്കുവാനും ഇടയുണ്ട്. അതുപോലെ ഒരു വഴികാട്ടിയുടെ രൂപത്തിൽ ഗുരുവിനെ നമുക്ക് ലഭിച്ചില്ലെങ്കിൽ നാം നമ്മുടെ സ്വഭാവദോഷവും അഹംഭാവവും കാരണം 84 ലക്ഷം യോനികളിലൂടെ അലയേണ്ടണ്ടണ്ടി വരും.
1 C. നമ്മൾ ഒരു സുഹൃത്തിനെ ഫോണിലൂടെ ബന്ധപ്പെടാൻ ശമ്രിക്കുകയാണ്. പക്ഷേ ബന്ധപ്പെടാൻ സാധിക്കുന്നില്ല. അപ്പോൾ നമ്മൾ ടെലിഫോൺ ഓപ്പറേറ്ററുടെ സഹായം തേടും, അല്ലേ? അതുപോലെ നമുക്ക് ഈശ്വരനുമായി ബന്ധപ്പെടാൻ പറ്റുന്നില്ല എങ്കിൽ ഗുരു തടസ്സങ്ങൾ മാറ്റി ഈശ്വരനുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തും. എന്തൊക്കെയാണ് ഈ തടസ്സങ്ങൾ? ഈശ്വരനും നമുക്കും ഇടയിൽ മായയാകുന്ന തിരശ്ശീലയായിട്ടുള്ള തടസ്സങ്ങൾ രക്ഷിതാക്കൾ, സഹോദരന്മാർ, ഭാര്യ, സന്പത്ത് മുതലായവയാണ്. ഗുരു നമ്മളെ ഇത്തരം മായയുടെ ബന്ധനത്തിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിച്ച് ഈശ്വര ദർശനം സാധ്യമാക്കുന്നു.
1 D. ഗുരു കാരണം ഈശ്വര സാക്ഷാത്കാരം വേഗത്തിലാകുന്നു. ഒരു കപ്പൽ അതിന്‍റെ ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്തെത്താൻ നാല് മണിക്കൂർ എടുക്കും. ആ കപ്പലുമായി ഒരു ചെറു തോണിയെ കെട്ടിയിട്ടാൽ ആ തോണിയും നാല് മണിക്കൂർ കൊണ്ട് അതേ ദൂരം താണ്ടും. പക്ഷേ ചെറിയ തോണി തനിച്ചാണ് പോകുന്നതെങ്കിൽ പതിനഞ്ച് മണിക്കൂർ എടുക്കും. അതു പോലെ നമ്മൾ നമ്മുടെ സ്വന്തം ഇഷ്ടപ്രകാരം സാധന ചെയ്യുകയാണെങ്കിൽ നമ്മുടെ സ്വഭാവദോഷങ്ങൾ, തെറ്റുകൾ ഇവ കാരണം പുരോഗതി നേടാൻ കൂടുതൽ സമയം എടുക്കും. എന്നാൽ ഒരു ഗുരുവിന്‍റെ മാർഗനിർദേശമസരിച്ച് സാധന ചെയ്യുന്പോൾ കപ്പലിൽ കെട്ടിയ തോണിയെപ്പോലെ 15 മണിക്കൂർ ദൂരം 4 മണിക്കൂർ കൊണ്ട് താണ്ടാൻ കഴിയും.
2. ഗുരുവിന്‍റെ പ്രാധാന്യം
1. ഗുരുകാര്യം സമുദ്രത്തെക്കാൾ ബൃഹത്താണ് : ഒരൊഴിഞ്ഞ പാത്രം സമുദ്രത്തിൽ താഴ്ത്തിയാൽ അത് നിറയും. എന്നാൽ സമുദ്രവും പാത്രവും വെവ്വേറെ തന്നെയാണ്. ഗുരുവിന്‍റെ കാര്യത്തിൽ ഇതല്ല സ്ഥിതി. ശിഷ്യൻ ഗുരുവുമായി ഒന്നാകുന്നു.
2. വിളക്കു നാളം പോലെയുള്ള കർത്തവ്യം : നമ്മുടെ അസാന്നിധ്യത്തിൽ ഒരു വിളക്കുനാളം ഉപയോഗിച്ച് മറ്റൊരു വിളക്ക് കത്തിച്ചാൽ ഏത് വിളക്കാണ് ആദ്യം കത്തിച്ചതെന്ന് നമുക്ക് പറയാൻ പറ്റില്ല. അതുപോലെ ഗുരു തന്‍റെ ശിഷ്യന് വളരെയധികം ജ്ഞാനം പകർന്ന് കൊടുക്കുന്നു. ഒരു പരീക്ഷ നടത്തിയാൽ തന്നെ രണ്ടു പേരുടെയും നിലവാരം തുല്യമായിരിക്കും. ‘എനിക്ക് എന്തൊക്കെ അറിയാം, അതൊക്കെ ശിഷ്യനും അറിയണം’ എന്ന തത്ത്വമാണ് ഗുരു പിൻതുടരുന്നത്. ഗുരു ശിഷ്യനെ ഗുരുവായി തന്നെ വാർത്തെടുക്കുന്നു.
3. ഗുരുവിന്‍റെ മനസ്സിന്‍റെ വലുപ്പം ‘ശിഷ്യാദിച്ഛേത്പരാഭവം’ – തന്‍റെ ശിഷ്യൻ തന്നേക്കാൾ വലിയ ജ്ഞാനിയാകണമെന്നും വാദത്തിൽ തന്നെ തോൽപ്പിക്കണമെന്നും ഗുരു ഇച്ഛിക്കുന്നു.
3. ഗുരുവിന്‍റെ ആവശ്യം
1. സ്വന്തം ഇഷ്ടപ്രകാരം സാധന ചെയ്ത് ഈശ്വരപ്രാപ്തി ഉണ്ടാകുക എന്നത് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള കാര്യമാണ്. മറിച്ച്, അധ്യാത്മത്തിലെ ഒരു അധികാരിയായ വ്യക്തി അതായത് ഗുരു അല്ലെങ്കിൽ സത്പുരുഷന്‍റെ കൃപ ലഭിച്ചാൽ ഈശ്വരപ്രാപ്തി വേഗത്തിൽ നേടാം. സദ്ഗുരു ഇല്ലാതെ യാതൊന്നും സാധ്യമല്ല; അതിനാൽ എപ്പോഴും ഗുരുചരണത്തെ ആശയ്രിക്കുക. അതിനാൽ ഗുരുപ്രാപ്തി ആവശ്യമാണ്.
2. ശിഷ്യന്‍റെ അജ്ഞാനത്തെ അകറ്റി അവന്‍റെ ആധ്യാത്മിക ഉയർച്ചയ്ക്കു വേണ്ട സാധന ഗുരു പറഞ്ഞു കൊടുക്കുന്നു, അയാളെ കൊണ്ട് സാധന ചെയ്യിച്ചെടുക്കുകയും അയാൾക്ക് അനുഭൂതികൾ നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഗുരുവിന്‍റെ ശദ്ധ്ര ശിഷ്യന്‍റെ ലൌകിക സുഖങ്ങളിലേക്കല്ല (കാരണം അവ പ്രാരബ്ധമനുസരിച്ച് നടക്കും) മറിച്ച് ഗുരുവിന്‍റെ ശദ്ധ്ര ശിഷ്യന്‍റെ ആധ്യാത്മിക ഉയർച്ചയിലേക്ക് മാത്രമായിരിക്കും.
3. ഓരോ ദേവീ-ദേവന്മാർക്കും വ്യത്യസ്ത ചുമതലകളുണ്ട്, ഉദാ. ഗണപതി ഭഗവാൻ വിഘ്നഹർത്താവാണ്, ഹനുമാൻ നമ്മളെ അനിഷ്ട ശക്തികളിൽ നിന്നും സംരക്ഷിക്കുന്നു. എപ്രകാരമാണോ രാജ്യഭരണം എളുപ്പമാകാൻ രാജ്യത്ത് സർക്കാറിന്‍റെ വ്യത്യസ്ത വിഭാഗങ്ങളുള്ളത്, അതു പോലെ തന്നെയാണ് ഇക്കാര്യവും. ലോകത്ത് ആധ്യാത്മിക പഠനത്തിലും ആധ്യാത്മിക ഉയർച്ചയിലും മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്ന വ്യക്തിയെയാണ് ഗുരു എന്ന് പറയുന്നത്. നമ്മുടെ അധ്യാത്മിക നില, ജ്ഞാനം ഗ്രഹിക്കാനുള്ള കഴിവ്, മുതലായവ മനസ്സിലാക്കി ഗുരു നമ്മളെ അടുത്ത പടിയിലേക്ക് ഉയർത്താനുള്ള മാർഗദർശനം നൽകുന്നു.
4. ‘ഗുരു’ എന്ന വാക്കിന്‍റെ അർഥം
‘ഗുരു’ എന്ന വാക്ക്, ‘ഗു’, ‘രു’, എന്നീ രണ്ടു വാക്കുകളിൽ നിന്നാണ് ഉണ്ടായത്. ‘ഗു’ എന്നാൽ ‘അജ്ഞാന രൂപത്തിലുള്ള അന്ധകാരം’, ‘രു’ എന്നാൽ ‘ജ്ഞാന രൂപിയായ പ്രകാശം’. ‘ഗുരു’ എന്നാൽ ‘അന്ധകാര രൂപിയായ അജ്ഞാനത്തെ നശിപ്പിച്ച് ജ്ഞാന രൂപിയായ പ്രകാശം പടർത്തുന്നവൻ.’ ഗുരു തന്‍റെ ശിഷ്യന് ആധ്യാത്മിക അനുഭൂതികളും ആധ്യാത്മിക ജ്ഞാനവും നൽകുന്നു.
ഗുരുവിന്‍റെ മഹത്ത്വം
ഗംഗാനദി പാപത്തെ കഴുകി കളയുന്നു, നിലാവിന്‍റെ നൈർമല്യം മനസ്സിലെ പിരിമുറുക്കത്തെ നശിപ്പിക്കുന്നു. കൽപവൃക്ഷം ദാരിദ്യ്രത്തെ ഇല്ലാതാക്കുന്നു. എന്നാൽ സദ്ഗുരുവിന്‍റെ ദർശനം ഒരാളുടെ പാപത്തെയും മാനസിക പിരിമുറുക്കത്തെയും ദാരിദ്യ്രത്തെയും ഇല്ലാതാക്കുന്നു, അതായത് ഈ മൂന്ന് പ്രശ്നങ്ങളും തീർത്തു തരുന്നു. – ശ്രീ ഗുരുചരിത്രം 13:130
പിതാവ് പുത്രന്‍റെ ജനനത്തിന് കാരണം മാത്രമാകുന്നു. ഗുരുവാണ് പുത്രനെ ജനന മരണ ചക്രത്തില്‍നിന്നും മോചിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നത്. അതിനാൽ ഗുരു പിതാവിനേക്കാളും ശേഷ്ഠ്രനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
ശിഷ്യനിൽ വേണ്ട ഗുണങ്ങൾ
അധ്യാത്മ ശാസ്ത്രമനുസരിച്ച് ആരെയാണ് ഒരു സത്പുരുഷൻ (സന്ത്) എന്ന് വിളിക്കുന്നത്?
ശിഷ്യൻ എന്ന പദത്തിന്റെ അർത്ഥവും വ്യാഖ്യാനവും
യഥാര്ത്ഥ ഗുരു